΄Έρευνα

Δείγμα της έρευνας: 2000 καταναλωτές, 32 συνεντεύξεις σε βάθος

Στην ενότητα αυτή μπορείς να πάρεις μία γεύση από όλα όσα καταγράψαμε στην έρευνα που κάναμε. Και φυσικά εδώ μπορείς να βρεις και να κατεβάσεις όλη την έρευνα και να τη μελετήσεις στον δικό σου χρόνο.

*οι συμμετέχοντες της έρευνας μπορούσαν να επιλέξουν πάνω από μια απαντήσεις

Οι Ελληνες καταναλωτές αντιλαμβάνονται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους την βιώσιμη / ηθική κατανάλωση.

Ποιές από τις παρακάτω προτάσεις περιγράφουν για εσάς τον όρο “βιώσιμο” προϊόν/μάρκα;

74%

Προϊόντα και μάρκες που χρησιμοποιούν υλικά φιλικά προς το περιβάλλον

42%

Προϊόντα και μάρκες που δεν κάνουν πειράματα σε ζώα

37%

Προϊόντα και μάρκες που υιοθετούν ηθικές αξίες

29%

Προϊόντα και μάρκες που υποστηρίζουν έναν κοινωνικό σκοπό

25%

Προϊόντα και μάρκες που έχουν μια σημαντική αποστολή και όραμα

1%

Άλλο (φθηνά/αντοχή στο χρόνο)

Οι Έλληνες καταναλωτές έχουν συγκεχυμένη άποψη για το ποια brands είναι βιώσιμα / ηθικά.

Μπορείτε να κατανομάσετε μια μάρκα (brand), η οποία θεωρείτε ότι υιοθετεί τις αρχές της βιωσιμότητας (πχ είναι φιλική προς το περιβάλλον, υποστηρίζει έναν κοινωνικό σκοπό κλπ);

Planet

16%

Κορρές

4%

Tesla, Apivita

3%

The body shop, H&M, ΑΒ Βασιλόπουλος

2%

P&G, Tom’s, Adidas

1%

Άλλο*

65%

Κριτήρια που επηρεάζουν τις αγοραστικές αποφάσεις των Ελλήνων καταναλωτών:

52%

Ποιότητα

50%

Τιμή

30%

Συστατικά
προϊόντος

26%

Cruelty free προϊόν

23%

Περιβαλλοντικός αντίκτυπος

20%

Βιολογικός τρόπος παραγωγής

18%

Ανακυκλώσιμη συσκευασία

Κριτήριο ανά ηλικιακό group

Gen Ζ
οικονομικό
Millenials
περιβαλλοντικό
Βaby boomers
περιβαλλοντικό

Λόγοι για τους οποίους δεν έχουν υιοθετήσει ή διστάζουν να υιοθετήσουν ένα βιώσιμο lifestyle:

Και για ποιους λόγους δεν έχετε υιοθετήσει ή διστάζετε να υιοθετήσετε ένα βιώσιμο lifestyle;

Είναι υπερβολικά ακριβό

32%

Δεν έχω την κατάλληλη πληροφόρηση

28%

Απαιτεί προσπάθεια και χρόνο από την πλευρά μου

23%

Εξαιτίας της οικονομικής αβεβαιότητας που έχει προκαλέσει ο Covid

20%

Δεν νομίζω ότι κάνει μεγάλη διαφορά

17%

Δεν υπάρχουν αντίστοιχα προϊόντα στη γειτονιά μου

16%

Δεν με ενδιαφέρει

15%

Υιοθετώ εδώ και καιρό βιώσιμο lifestyle

9%

Άλλο (πρέπει να αλλάξουν πιο δραστικά πράγματα)

2%

Η πρόσβαση στα προϊόντα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που βοηθάει τον καταναλωτή να επιλέξει:

61%

πραγματοποιεί τις αγορές της σε σούπερ μάρκετ

συνοικιακά καταστήματα

11%

επισκέπτεται τοπικές λαϊκές αγορές

8%

σε εξειδικευμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων

4%

σε βιολογικές λαϊκές

3%

Οι πιο σημαντικές πληροφορίες για τους καταναλωτές όταν κάνουν την έρευνά τους σε σχέση με τη βιώσιμη κατανάλωση:

63%

Περιβαλλοντικό αποτύπωμα

56%

Εργασιακές πρακτικές

55%

Κακοποίηση ζώων

Δράσεις που έκαναν για να υιοθετήσουν ένα πιο βιώσιμο lifestyle:

Περιορισμός της χρήσης πλαστικού

Αγορά περισσότερων προϊόντων από τοπικούς παραγωγούς

Επιλογή μαρκών που δεν κακοποιούν τα ζώα

Αγορά περισσότερων εποχικών προϊόντων

Οι παράγοντες που θεωρήθηκαν ως πιο σημαντικοί για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν ως βιώσιμο:

ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑ
ΕΝΤΟΠΙΟΤΗΤΑ
ΠΟΙΟΤΗΤΑ

Τα κατασταλτικά μέτρα και οι κυρώσεις που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν θα είχαν θετική επίδραση στον Έλληνα καταναλωτή, κυρίως γιατί με αυτόν τον τρόπο δημιουργείς υπέρμετρες απαιτήσεις από ένα πολίτη που το κράτος δεν έχει φροντίσει να εκπαιδεύσει από μικρό σε τέτοια θέματα.

Τα σημεία εκείνα που θεωρήθηκαν ως πιο σημαντικά κριτήρια για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν ως βιώσιμο:

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΑΝΘΡΩΠΟΣ
ΕΥΗΜΕΡΙΑ

Ο Covid έφερε αρνητικές επιπτώσεις και στην εξέλιξη της συνειδητής κατανάλωσης.

Έπληξαν την πρακτική της βιώσιμης κατανάλωση:

Η αύξηση των πλαστικών συσκευασιών μιας χρήσης

Η αύξηση των take away

Oι γρήγορες αγορές

(κυρίως στα μεγάλα σουπερ μάρκετ, μια κατάσταση που δεν επέτρεπε στον καταναλωτή να επιλέξει)

Mια επικέντρωση στον εαυτό και στον μικρόκοσμο του καθενός

Μεγάλο μέρος των συμμετεχόντων υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κουλτούρα υπεύθυνης κατανάλωσης στην Ελλάδα.

Τα κύρια εμπόδια που συνεισφέρουν...

Η οικονομική κρίση

Η έλλειψη περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από το σχολείο

Η ελλιπής ενημέρωση

Η προσβασιμότητα

Το προφίλ του Έλληνα, συνειδητού καταναλωτή:

Ο συνειδητός Έλληνας καταναλωτής ενημερώνεται κυρίως από τα social media, ψωνίζει διαδικτυακά αλλά επιλέγει και μικρότερα συνοικιακά καταστήματα και βιολογικές λαϊκές, ενισχύει τους τοπικούς παραγωγούς, είναι ευαισθητοποιημένος/η απέναντι στην κακοποίηση και εκμετάλλευση των ζώων ενώ δίνει προτεραιότητα στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ανακυκλώνει και προσπαθεί να μειώσει τη χρήση πλαστικού, ενδιαφέρεται για την προσωπική του υγεία, αντιλαμβάνεται τη σύνδεση παραγωγής-κατανάλωσης και περιβάλλοντος και είναι διατεθειμένος/η να πληρώσει περισσότερα για ένα βιώσιμο περιβάλλον. Και τις περισσότερες φορές το πράττει.

Βάσει της έρευνας τα εύσημα της συνειδητής κατανάλωσης στην Ελλάδα πηγαίνουν στους:

  • 18-35 ετών
  • ανύπαντρος/η
  • κάτοικος αστικού κέντρου
  • απόφοιτος/η τριτοβάθμιας εκπαίδευση
  • με μεσαίο προς υψηλό εισόδημα

«Οι λύσεις δεν θα πρέπει να βασίζονται μόνο στην αλλαγή των καταναλωτικών μοτίβων, αλλά και στην προσπάθεια για μείωση των ποσοστών κατανάλωσης»

Mont και Plepys, (2008)

«…η θεσμική παρέμβαση είναι μηδαμινή, απ’ όσο γνωρίζουμε εμείς τουλάχιστον…»

Έγιναν πολλές αναφορές για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε συνδυασμό με το σεβασμό των εργασιακών δικαιωμάτων

«Θα πρέπει να σκέφτεσαι όλο το ταξίδι, δηλαδή...

από ποιον φτιάχτηκε,

από ποιο εργοστάσιο,

από ποιον προμηθευτή, ή από οπουδήποτε,

αν τηρεί κανόνες εργασιακούς, βιώσιμους και ηθικούς,

από τι υλικά φτιάχνεται,

ποιο είναι το οικολογικό του αποτύπωμα».

«Νομίζω ότι η ηθική αρχίζει από “from with in”, το μόνο σίγουρο.

Αρχικά μια εταιρική κουλτούρα που να προστατεύει τους εργαζόμενους, να τους κάνει να νιώθουν ότι συνεισφέρουν στο κοινό καλό, να σέβεται τα δικαιώματα τους, μια εταιρεία η οποία εφαρμόζει πρακτικές τίμιες, ίσες, δίκαιες, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για το business περιβάλλον, φυσικά ανταγωνιστικές, να μην συμμετέχει σε καρτέλ -όπως πολλοί κλάδοι του χώρου- και ότι αυτό μπορεί να

σημαίνει για το business περιβάλλον, φυσικά ανταγωνιστικές, να μην συμμετέχει σε καρτέλ -όπως πολλοί κλάδοι του χώρου- και φυσικά αυτό να έχει και ένα αποτύπωμα στην στρατηγική της γενικά, στο πως δηλαδή σχεδιάζει τα προϊόντα της, αν έχει προϊόντα, αν δεν έχει, στο πως προσφέρει τις υπηρεσίες της, πως σχεδιάζει τη στρατηγική της και γενικά στο εταιρικό της αποτύπωμα».

«Νομίζω ότι η ηθική αρχίζει από “from with in”, το μόνο σίγουρο.

Αρχικά μια εταιρική κουλτούρα που να προστατεύει τους εργαζόμενους, να τους κάνει να νιώθουν ότι συνεισφέρουν στο κοινό καλό, να σέβεται τα δικαιώματα τους, μια εταιρεία η οποία εφαρμόζει πρακτικές τίμιες, ίσες, δίκαιες, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για το business περιβάλλον, φυσικά ανταγωνιστικές, να μην συμμετέχει σε καρτέλ -όπως πολλοί κλάδοι του χώρου- και φυσικά αυτό να έχει και ένα αποτύπωμα στην στρατηγική της γενικά, στο πως δηλαδή σχεδιάζει τα προϊόντα της, αν έχει προϊόντα, αν δεν έχει, στο πως προσφέρει τις υπηρεσίες της, πως σχεδιάζει τη στρατηγική της και γενικά στο εταιρικό της αποτύπωμα».

“όταν πριν 10 χρόνια εγώ ζητούσα να τα πάρω μαζί μου αυτά που είχαν περισσέψει σε μια ταβέρνα, με κοιτούσαν οριακά ως εξωγήινο, ενώ τα τελευταία χρόνια υπήρχαν πάρα πολλές περιπτώσεις που έρχονται από μόνοι τους και σου λένε «να σας τα βάλω σε ένα πακέτο». Αυτό μπορεί να ακούγεται πάρα πολύ μικρό αλλά είναι ένα τεράστιο βήμα, γιατί αλλάζεις μία νόρμα κοινωνικής συμπεριφοράς”.

Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στο λεξιλόγιο μας οι ορισμοί:

βιώσιμη
υπεύθυνη
συνειδητή
κατανάλωση

Γιατί κάθε αγοραστική επιλογή ή μη θα έπρεπε εξαρχής να είναι βιώσιμη και υπεύθυνη!

Σύμφωνα με την πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα, αυτή τη στιγμή χτίζεται μια νέα γενιά καταναλωτών, η οποία...

  • θα καταναλώνει πιο συνειδητά
  • θα απαιτεί από τα brands να συμμορφώνονται πιο γρήγορα στις ανάγκες του περιβάλλοντος και της κοινωνίας

«Δεν πρόκειται για μόδα της εποχής, αλλά για μια τάση η οποία θα μείνει και θα εξελιχθεί»